ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای چهارطاقی های با قوس های کند

گسست میان معماری پر آوازه دیروز با معماری امروز و توجه روز افزون مردم در استفاده و به کار گیری مجدد همان معماری ، پاره ای از معماران و مهندسین دلسوز را بر آن داشته تا قدم در راه احیاء معماری اصیل خود بگذارند. بدین منظور گام نخست، شناخت دقیق گذشته معماری است، یکی از موارد قابل بررسی، واکاوی نیارش ونحوه توزیع بار در سازه های سنتی می باشد. لذا با کمک و همراهی اساتید معماری وسازه بررسی ومطالعه چهار طاق های ساخته شده از قوس های ایرانی بعنوان شروع این پروسه تحقیقی مطرح گردید. چهار طاقی های با پوشش طاق در تویزه یکی از پرکاربردترین المان های به کار گرفته شده در سازه های سنتی می باشد. این نوع بنا جزو پیشرفته ترین سبک های معماری در زمان خود به حساب می آمده که عللاوه بر پیچیدگی هندسه ی آن توانسته است پاسخ مناسبی نیز به مصالح عصر خود که عمدتا مصالح فشاری بوده اند ، بدهند.در هندسه ی چهارطاقی ها قوس وطاق و گنبد به هم آمیخته شده تا در نهایت فرم چشم نوازی را به وجود آورده است . در تحقیق پیش رو چهار طاقی های مختلفی در دهانه های 2×2 ، 3×3 و 4×4 به کمک نرم افزار به صورت سه بعدی مدل شد ، برای هر دهانه سه نوع چهار طاقی ساخته شده از قوس پنج او هفت ، شاخه بزی و سه بخشی ترسیم شد و به کمک نرم افزار اجزاء محدود هریک از چهار طاقی ها تحت سه زلزله ی northridge و loma و chichi تحلیل شد ، تحلیل انتخابی ، تحلیل تاریخچه زمانی و نوع تحلیل، تحلیل خطی می باشد ، نحوه تحلیل نیز مطابق با آیین نامه 2800 می باشد . در نهایت پاسخ های سازه از قبیل برش پایه ، حداکثر جابجایی، حداکثر تنش، تنش فشاری و کششی در پایه ها برای هریک از چهار طاقی ها از نرم افزار استخراج شد تا نقاط ضعف و قوت هریک از آنها ناشی از قوس و دهانه انتخابی مشخص گردد . با مشخص شدن پاسخهای سازه می توان نحوه تخریب سازه را حدس زد ، اینکه در کدام نقطه از سازه تخریب آغاز می گردد و پدیده مفصل شدگی در کدام نقاط از سازه به وقوع می پیوندد و سرانجام خرابی ها چگونه گسترش می یابد تا در نهایت سازه به طور کامل تخریب گردد . در این پژوهش تلاشی برای نزدیک نمودن مقادیر پاسخ ها به مقادیر مجاز آیین نامه ای صورت نگرفته بلکه هدف اصلی مقایسه میان چهار طاقی های با قوس های مختلف بوده. لکن در پایان پژوهش روشهایی ارائه شده است که عمدتا مبتنی بر افزایش مقاومت برشی پایه ها، تسلیح و مدولار کردن می باشد و به کمک آن پاسخ های سازه به محدوده ی قابل قبول نزدیک خواهد شد . از منظر معماری نیز به کمک این روشها می توان کاربردهای بیشتری را برای اینگونه سازه ها تعریف کرد و همچنین راهنمایی است برای آنها که می خواهند اینگونه پژوهش ها را ادامه دهند .